Maarten Janssen: allrounder op niveau
Maarten Janssen is een van de vier projectdirecteuren bij Amvest Development en lid van het managementteam. Hij studeerde Planologie in Groningen, het vakgebied dat gaat over het ordenen van ruimte. Daarna werkte hij achtereenvolgens bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de Kamer van Koophandel (KvK) en BVR Adviseurs Ruimtelijke Ontwikkeling om vanuit verschillende invalshoeken naar het ontwerpen van buurten en wijken te kijken. Het belangrijkste wat hij naar eigen zeggen gedurende die tijd heeft geleerd is te vertrouwen op het ontwerpproces en een ondernemende blik te koesteren. Of zoals hij zelf zegt: ‘Bij Amvest komt alles bij elkaar en krijg ik de mogelijkheden om mijn ideeën te verwezenlijken. Bij DUIN kreeg ik die ruimte vanaf dag één.’ Janssen is bij Amvest tevens projectdirecteur voor o.a. Zalmhaventoren (Rotterdam) en Floriade (Almere).

Almere DUIN, de strandstad van de Randstad, het Monaco van Noord-Europa – superlatieven klinken al voor wat ooit een warrig strookje polderkust was aan de voet van nieuwbouw-metropool Almere. Almere stond al best vol met ‘gemiddelde’ projecten. Het nieuwe project DUIN moest daar wat Maarten Janssen betreft van gaan afwijken. Zo geschiedde. ‘DUIN kan je niet sturen met een spreadsheet. Het kan alleen als je stuurt op kwaliteit.’ Janssen houdt een gloedvol pleidooi om een project niet alleen te managen, maar om het vooral te ondernemen – getest worden op je karakter: intuïtie, standvastigheid, en de moed om het te blijven doen zoals het bedoeld was. 

Weghalen
In 2009 won Amvest een tender om in Almere Poort een gebied van ruim honderd hectare te ontwikkelen en er 2000 woningen te bouwen. Een grootschalige gebiedsontwikkeling gelegen aan het IJmeer, een project waarop onmiddellijk de ogen werden gericht. Maarten Janssen was voor Amvest medeverantwoordelijk voor de ontwikkeling vanaf de eerste dag. ‘Het gebied bood veel houvast in het landschap: dijk, bos, meer en strand met zicht op Amsterdam en een groot zeilwater voor de deur.’

Afwijken
Janssen vervolgt: ‘Maar wil je als ontwikkelaar/belegger nu echt op één plek zo’n groot risico nemen als we hebben gedaan in DUIN? In Almere, wat in 2008 nog echt niet zo’n kansrijk ontwikkelgebied was? Het antwoord was 'ja', omdat we de planinhoudelijke vrijheid kregen om het helemaal naar onze hand te zetten - er iets heel bijzonders van te maken.’ Janssen daarover: ‘Almere stond vooral bekend als een stad vol met gemiddelde projecten, DUIN moest daar wat ons betreft van gaan afwijken.’ Amvest bedacht daarom samen met een team ontwerpers een heus duinlandschap aan de oevers van het IJmeer. Echte zandduinen, direct aansluitend op het reeds aanwezige strand.’

Verantwoordelijkheid
‘Zo'n visie bepalen wij grotendeels zelf. We geloven bij dit soort plannen niet dat co-creatie door omwonenden het briljantste plan oplevert. Zoals Steve Jobs de iPhone ontwierp, zo zien wij de conceptontwikkeling van gebieden en woonwijken. Dat is óns vak. Natuurlijk huren wij daarbij allerlei externe experts in en toetsen we in een later stadium onze plannen bij focusgroepen. Maar uiteindelijk moet je het als projectontwikkelaar zelf echt voelen en proeven. De verantwoordelijkheid voor de ziel en de belofte van een project als DUIN kan je niet uit de weg gaan. 

Zo’n project kan je niet sturen met een spreadsheet. Het kan alleen als je stuurt op kwaliteit.’

Voordat Janssen bij Amvest begon, werkte hij bij Riek Bakker, de stedenbouwkundige, bekend van projecten als de Kop van Zuid in Rotterdam en Leidsche Rijn in Utrecht. Janssen: ‘Het belangrijkste wat ik gedurende die tijd geleerd heb, is te vertrouwen op het ontwerpproces en te allen tijde de ondernemende blik te houden. Dat is voor veel ontwikkelaars een eng gevoel, omdat er geen houvast is en je niet kan alles op voorhand kunt uitrekenen. Nu ga je echt op kwaliteit, iets dat je intuïtief herkent.’

Het ‘Duin-evangelie’
‘Een visie ontwikkelen is één, dat kunnen veel mensen. Maar een visie vasthouden, dat is de kunst. Kwaliteitsbewaking is de sleutel tot succes. Dat klinkt saai maar het is cruciaal. Immers, het project loopt 20 jaar; hoe zorg je dat je al die tijd beslist op basis van de visie en de kwaliteit van het plan. Dat noem ik het ‘DUIN-evangelie’, een gezamenlijk idioom, een gezamenlijk kwaliteitsgevoel. Het concept moet bij iedereen die er aan werkt helemaal doorleefd zijn, zodat je nooit een net-niet beslissing neemt. Want als je bij elke ontwerpbeslissing een beetje afdrijft van de visie, ben je aan het eind van het traject ver verwijderd van die droom.’ Om dat ‘evangelie’ te borgen heeft Janssen kwaliteitsboeken laten maken en een onafhankelijk kwaliteitsteam samengesteld. Hierin zitten 3 onafhankelijk experts: een stedenbouwkundige, een architect en een landschapsontwerper. 

Dat betekent dat we soms, ook onverwacht, de wind van voren krijgen en bakzeil moeten halen. Dat heeft bij eens een jaar vertraging opgeleverd. Dat kost geld. Maar de ambitie was om met DUIN een significant hogere verkoopwaarde te realiseren. Als je dat wil, dan kan je geen steek laten vallen op het gebied van kwaliteit. Want dan schaam je je niet alleen voor wat er staat maar haal je de financiële doelen ook niet.

Branding
Bij DUIN heeft Amvest sterk ingezet op eenduidigheid. Branding is daarbij enorm belangrijk - bij DUIN nog meer omdat het zo’n langdurig project is. En in de kwaliteitsvisie van Janssen is het een dialectisch proces: de branding volgt vanuit het idee maar scherpt het idee tegelijkertijd aan. Dat totaalbeeld is het succes en maakt onderdeel uit van het ‘Duinevangelie’.  ‘We hebben in de tenderfase al nagedacht over de naam. We zijn al snel begonnen met merk, huisstijl, social media en een evenementen kalender. Permanent vakantiegevoel en een actieve levensstijl waren al vanaf het begin kernwaarden die we hebben vastgesteld en waar we op doorgebouwd hebben. Amvest is daarom al jarenlang hoofdsponsor van de DUIN Triatlon.’

Snaar
Janssen vervolgt: ‘Voorwaarde voor succes is dat de communicatiepartner het gevoel voor de visie en het gebied deelt. De communicatieboodschap moet immers echt de snaar raken. Het is net als een ontwerp: het moet echt helemaal goed zijn. Je kiest niet rationeel maar veelal op gevoel. Dat is het mooie van Merktuig, creatief directeur Jarno Aafjes gaat er helemaal in op. Een slap aftreksel heeft niet zoveel zin. Je moet het snappen en doorleven.’ Toen we, na het winnen van de tender, Jarno vroegen een pitch te houden voor de merkidentiteit van DUIN, kwam hij met een prachtig filmpje. De beelden en de muziek waren dromerig mooi en in een aantal eenvoudige kernbegrippen zette Jarno zijn visie op DUIN neer. Daarin ving hij perfect de essentie van DUIN zoals wij deze in gedachten hadden. In dat gevoel vonden wij elkaar. Nu is Merktuig nog steeds betrokken bij DUIN.